Sylwia Góra – W stronę Anny. Biografia Anny Iwaszkiewicz

Anna Iwaszkiewicz za życia była w cieniu sławnego pisarza. Jarosław Iwaszkiewicz był w PRL-u autorem szanowanym przez komunistyczną władzę, mimo powszechnie znanych skłonności. Razem stanowili niezwykłą parę, a ich wzajemna relacja zainspirowała „W stronę Anny”, jaką napisała Sylwia Góra.

To nie jest zwykła biografia. Choć dostępne są dzienniki Anny Iwaszkiewicz, Sylwia Góra postanowiła przyjrzeć się tej postaci przez pryzmat jej choroby psychicznej. Losy córki przemysłowca Stanisława Wilhelma Lilpopa od wczesnego dzieciństwa naznaczone były traumami. Matka zostawiła 4-latkę i męża dla pianisty. Ojciec, krezus i zapalony fotografik, oddawał się swoim pasjom i romansom. Trudno się zatem dziwić, że pierwszy kryzys psychiczny młoda Lilpopówna przeszła w wieku lat 13. I już wtedy obsesyjnie się modliła.

Podczas pobytu z ojcem w Moskwie i Kijowie w latach 195-1918 tak zakochała się w sztuce, iż postanowiła poświęcić życie mężczyźnie – twórcy. Dla Jarosława Iwaszkiewicza. I jedynaczka dopięła swego. Zdaniem Sylwii Góry – wiedziała o swoich ukrytych skłonnościach do kobiet, podobnie jak młody i biedny poeta nie krył przed swoją wybranką uwielbienia dla młodych chłopców. A jednak spędzili życie razem. Anna Iwaszkiewicz zawsze wspierająca męża, spełniająca się jedynie jako tłumaczka. Choć wszyscy krytycy w jej twórczości widzieli wielki talent. A jednak – sama zdecydowała by być w cieniu.

Wizyty w szpitalach psychiatrycznych, fascynacja Marią Morską, wieloletnią kochanką Antoniego Słonimskiego, obsesje rytuałów czystości i wzmożona religijność składają się na portret kobiety, która zwyczajnie wzbudza współczucie. A jednocześnie nikt nie ma prawa oceniać jej wyborów. Żyła sztuką, chciała być blisko wielkiego twórcy i tak przeżyła swój czas. Przedwojenna nieświadom antysemitka  podczas II wojny światowej z odwagą ratowała wraz z mężem Żydów przed Holokaustem. Jakże polski to los.

Wielki mistrz sztuk wszelakich Stanisław Ignacy Witkiewicz namalował doskonały portret małżeństwa. Warto poszukać reprodukcji w sieci, by upewnić się w jakich rolach Witkacy obsadził Annę i Jarosława.

#Zjerzonykulturą – Jerzy Doroszkiewicz

Sylwia Góra – W stronę Anny. Biografia Anny Iwaszkiewicz

Wydawnictwo Marginesy