Frank Wilczek – Podstawy. Dziesięć kluczy do rzeczywistości

Frank Wilczek, noblista w dziedzinie fizyki z roku 2004, o polsko-włoskich korzeniach, przekonuje, że posiadł swego rodzaju klucze do zrozumienia rzeczywistości. W istocie „Podstawy” to erudycyjna książka będąca zachętą do zgłębiania wszelkiej wiedzy, także dla wielbicieli filmów „Matrix”.

I nie chodzi tu o wiedzę tajemną, tylko szersze pojmowanie istoty wszechświata – tak samo przydatne urodzonym technokratom, jak i humanistom. Oczywiście zamiast budować sobie obraz świata, może wystarczyć scrollowanie portali społecznościowych, ale kiedy uczony odwołuje się do filmu „Matrix” ma szansę zaciekawić nawet niezainteresowanych. Pisze, że jednym z jego ulubionych eksperymentów myślowych jest wyobrażenie sobie inteligentnych, samoświadomych istot, które nie mają pojęcia o istnieniu otaczającego je świata fizycznego. Wilczek zakłada, że błyskawicznie rozwijająca się sztuczna inteligencja i rzeczywistość wirtualna są w stanie takie maszyny wytworzyć. I oto maszyny nie miałyby przecież tradycyjnych narządów zmysłów, tylko odbierałby sygnały elektryczne, a te przecież mogą generować komputery. I to programista wymyśla rządzące takim światem reguły – niekoniecznie dostosowane do praw fizyki. Przypomina się „Matrix”? A pisze o tym laureat nagrody Nobla właśnie z fizyki.

Noblista przekonuje, że najbardziej horyzonty poszerza komplementarność, czyli umiejętność przechowywania w umyśle dwóch przeciwstawnych idei bez popadania w konflikt z samym sobą. Pozwala być bardziej otwartym na wyobraźnię i bardziej tolerancyjnym. „Świat jest prosty i złożony, logiczny i dziwny, uporządkowany i chaotyczny. Opisując go na poziomie podstawowym, wcale nie pozbywamy się tych dualności” przekonuje autor. Szukając genezy wielkich wynalazków czy idei podpowiada, że chcąc znaleźć odpowiedź na interesujące nas pytanie, często należy zmienić punkt widzenia. A swoje rozważania sumuje stwierdzeniem, że raczej nie poznamy ani „teorii wszystkiego”, ani nie uda się opisać świata w sposób, który byłby przysłowiowym „końcem nauki”.

Rozważania Franka Wilczka przetłumaczyli Bogumił Bieniok i Ewa L. Łokas, a książka ukazała się w serii „Na ścieżkach nauki”. Warto zajrzeć.

#Zjerzonykulturą – Jerzy Doroszkiewicz

Frank Wilczek – Podstawy. Dziesięć kluczy do rzeczywistości

Tłumaczenie: Bogumił Bieniok i Ewa L. Łokas

Wydawnictwo Prószyński i S-ka