Dni Sztuki Współczesnej 2021. Dramat, tragikomedia w BOK, BTL i Teatrze Dramatycznym
Zespół Maanam śpiewał kiedyś o wyjątkowo zimnym maju. W tym roku – końcówka maja będzie wyjątkowo gorąca – szczególnie dla wielbicieli nowoczesnego teatru. Po raz 35. mamy szansę brać udział w festiwalu znanym jako Dni Sztuki Współczesnej.
Dziś nie ma sensu zastanawiać się, co sztuką współczesną jest, a co nią już nie jest, ważne że w ogóle coś jest. Bo przed rokiem o tej porze nie było przecież niczego. Dlatego między innymi organizowane od 1985 roku Dni Sztuki Współczesnej w tym roku obchodzą jubileusz 35-lecia. Brawo!
Najstarsi górale i, oczywiście absolwenci Politechniki Białostockiej, mogą pamiętać, że i nasz uczelniany Klub Gwint ten świetny festiwal gościł. A jakże – w roku 1985 w kawiarni stołówki naszej uczelni – tak, tak – była tam sympatyczna kawiarenka – pojawiły się alternatywne teatry. A fani ruszali w podróż od Sali do Sali, od klubu do kluby, by zobaczyć rzeczy, jakich wcześniej obejrzeć nie mieli okazji.
Były lata, kiedy Dni Sztuki Współczesnej porażały rozmachem. A to ludzie siedzieli w klatkach na Rynku Kościuszki, a to wielkie machiny płonęły na dziedzińcu Pałacu Branickich czy na placu przed Teatrem Dramatycznym. Były filmy, wystawy, dyskusje, działo się. Dziać się będzie i w tym roku – może na nieco mniejszą skalę, ale Dni Sztuki Współczesnej potrwają do 2 czerwca. I to jubileuszowe – 35.
W Białymstoku pojawi się doskonale znana Komuna/Warszawa i to trzykrotnie. W przedstawieniu „Nosexnosolo” zagrać ma Małgorzata Gorol – świetna młoda aktorka, którą doceniła nasza krajanka Kinga Dębska obsadzając ją w filmie „Plan B” i Małgorzata Szumowska powierzając jej główną żeńską rolę w filmie „Twarz”. Drugi spektakl Komuny/Warszawa – zaplanowany na finał festiwalu – 2 czerwca to „RODOS”. Oj będzie się na Rodzinnych Ogrodach Działkowych Otoczonych Siatką działo. Obawiam się, że raczej tylko dla widzów dorosłych. Ja się wybieram.
Swoją drogą ciekawi mnie, ilu nauczycieli zdecyduje się wybrać na spektakl Teatru im. Juliusza Osterwy w Lublinie zatytułowany „Kowboje”. Ma być to próba przeniesienia pokoju nauczycielskiego w świat Dzikiego Zachodu. Reżyserka Anna Smolar stawia przed widzami pytania: Czy nieustający pojedynek jest jedynym sposobem na osiągnięcie celu? Czy relacje oparte na przemocy pozwalają się czuć bezpiecznie? Jeśli tak, to komu? Czy spontanicznie uwalniane agresja i wybuchy frustracji są właściwą metodą rozwoju? Czy codzienny strach i niepewność nie doprowadzają do strat, których nie uda się już odrobić? Sam jestem ciekaw odpowiedzi.
Jako, że zdecydowanie lubię czytać, nie omieszkam wybrać się i na trzeci spektakl Komuny/Warszawa „Manat. Romans podwodny”. To opowieść o transformacyjnym romansie dystrybutorek, pracowników, czytelników, czytelniczek serii wydawnictwa Harlequin z lat 90. Twórcy kuszą widzów obietnicą odpowiedzi na pytania: Co łączy kioskowe romanse ze zbiorami Zachęty, polskie gastarbeiterki z Pałacem Kultury i Nauki, ortalionowych przedsiębiorców z manatami, a Festiwal Piosenki w Opolu z włoską gwiazdą okładek Fabio Lanzonim? Jaki potencjał polityczny ma kartografia romansowych światów wyobrażonych? Ufff.
Zwieńczeniem 35. Dni Sztuki Współczesnej będzie projekcja kręconego w Rosji międzynarodowego filmu „DAU. Natasza”. To opowieść o samotnej kierowniczce kantyny w zamkniętym mieście-instytucie. A zatem mamy wątek naukowy – i to niejeden. Na potrzeby filmu na terenie nieczynnego kompleksu wodnego w Charkowie zostało wybudowane miasto-instytut, w którym twórcy zamknęli na wiele miesięcy ochotników: naturszczyków i aktorów. Całość zaś rozrosła się w radykalny, kontrowersyjny eksperyment z pogranicza kina, sztuk wizualnych, psychodramy i nauk społecznych.
Pozostając w świecie psychodramy nie można zapomnieć o podwójnym wieczorze z Mrożkiem w Białostockim Teatrze Lalek. W niedzielę podczas jednego popołudnia będzie można zobaczyć „Na pełnym morzu”, a chwilę później „Strip-Tease”. Kto kogo pożera i kto kim manipuluje? Warto sobie przypomnieć i zobaczyć białostocką interpretację tych jednoaktówek.
Jakby tego było mało, w ten gorący kulturalnie koniec maja, Teatr Dramatyczny proponuje premierę „Boga mordu” – Yasminy Rezy – przebojowej psychodramy, którą kinomani znają pod tytułem „Rzeź” z filmu Romana Polańskiego. A jeśli już jesteśmy w kinie – gorąco polecam 30-minutowy „Ludzki głos” Pedro Almodovara z genialną kreacją Tildy Swinton i muzyką Alberto Iglesiasa. Monodram na najwyższym aktorskim poziomie – oczywiście w wykreowanym przez hiszpańskiego wizjonera świecie. Wielbiciele komedii romantycznych i… futbolu mogą odwiedzić Heliosy i zobaczyć „Drugą połowę” z Cezarym Pazurą i Maciejem Musiałem. A w galeriach – nowe, świetne wystawy u Sleńdzińskich – „Lignumity” przy Legionowej 2 i „I Love You Dad” przy Wiktorii 5. Byłem, widziałem – warto.
#Zjerzonykulturą – Jerzy Doroszkiewicz
Dni Sztuki Współczesnej to festiwal sztuki, którego trzon stanowią prezentacje teatralne. Ma charakter interdyscyplinarny, łączy różne formy wyrazu sztuki współczesnej. Program bogaty jest nie tylko w prezentacje najważniejszych wydarzeń teatralnych, ale także w muzykę, sztuki wizualne, kino niezależne, taniec i performans. W tym roku festiwal odbędzie się w dniach 28 maja – 2 czerwca.
28 maja, piątek
21:30 „Test pilota Pirxa”, Polska / ZSRR 1979, reż. Marek Piestrak – kino plenerowe
plac przy Białostockim Ośrodku Kultury, ul. Legionowa 5, wstęp wolny
29 maja, sobota
16:00 Komuna/Warszawa: „NOSEXNOSOLO”, reż. Agnieszka Jakimiak – spektakl
sala Forum, ul. Legionowa 5, bilety: 25 zł
18:00 Teatr im. Juliusza Osterwy w Lublinie: „Kowboje”, reż. Anna Smolar – spektakl
aula Wydziału Nauk o Edukacji UwB, ul. Świerkowa 20, bilety: 50 zł
30 maja, niedziela
17:00 „Teatr i przemoc. Przed nami rewolucja?” – dyskusja z udziałem Anny Smolar, Moniki Jarosińskiej, prowadzenie: Witold Mrozek
klub Fama, ul. Legionowa 5, wstęp wolny
20:00 Teatr Ochoty im. Haliny i Jana Machulskich: „Solaris. Wspomnienie z przyszłości”, reż. Klaudia Hartung-Wójciak – spektakl
sala Forum, ul. Legionowa 5, bilety: 25 zł
31 maja, poniedziałek
18:00 Grupa Artystyczna TERAZ POLIŻ: „Apetyt w dzień egzekucji”, reż. Barbara Wiśniewska – spektakl
sala Forum, ul. Legionowa 5, bilety: 25 zł
19:30 STUDIO teatrgaleria: „Koniec z Eddym”, reż. Anna Smolar – spektakl
aula Wydziału Nauk o Edukacji UwB, ul. Świerkowa 20, bilety: 50 zł
18:00 Tomasz Tyndyk: „Lęg” – wernisaż wystawy i spotkanie
foyer Forum, ul. Legionowa 5, wstęp wolny
19:30 Komuna/Warszawa: „Manat. Romans podwodny”, reż. Klaudia Hartung-Wójciak – spektakl
Uniwersyteckie Centrum Kultury, ul. Ciołkowskiego 1N, bilety: 25 zł
2 czerwca, środa
19:00 Komuna/Warszawa: „RODOS”, reż. Wojciech Grudziński – spektakl
Uniwersyteckie Centrum Kultury, ul. Ciołkowskiego 1N, bilety: 25 zł
20:30 „DAU. Natasza”, Rosja / Niemcy / Ukraina / Wielka Brytania 2020, reż. Ilya Khrzhanovsky, Jekaterina Oertel – pokaz filmu z prelekcją Bartosza Żurawieckiego
kino Forum, ul. Legionowa 5, bilety: 20 zł