Katrine Marçal – Matka wynalazku. Jak uprzedzenia hamują postęp

Katrine Marçal, szwedzka pisarka i dziennikarka, w błyskotliwy sposób opowiada nie tylko historię wielkich i małych wynalazków, ale też ukazuje, jak uprzedzenia hamują postęp.

Rozpoczyna od właśnie takiego błyskotliwego przykładu wynalazku wykorzystującego koło. Samo koło wynaleziono mniej więcej pięć tysięcy lat temu, ale zaledwie 50 lat temu opatentowano walizkę na kółkach. Nie do wiary? A jednak. Zdaniem Katrine Marçal wszystko jest winą przekonania o wyższości mężczyzn nad kobietami. Bo przecież facet może się spocić, może mu urywać rękę, ale da radę paradować z wielką walizą. I kiedy jeden z takich facetów postanowił ułatwić sobie życie i przykręcił kółka odkręcone od jakiejś szafy przesuwnej zbił wielki majątek. A Marçal złośliwie komentuje, że czekał na ten moment jakieś pięć tysięcy lat.

Podobnie uprzedzenia spowodowały wzrost zanieczyszczenia planety i efekt cieplarniany. O co konkretnie chodzi? Ano o samochody elektryczne. W początkach XX wieku były reklamowane jako auta dla kobiet – czyste, wygodne. Nie trzeba było kręcić korbą, obawiać się zapłonu czy wybuchu paliwa. A jednak przekonanie, że faceci wolą jeździć śmierdzącymi spalinami ryczącymi maszynami na całe dziesiątki lat odstawiło elektryczne auta do krainy golfiarzy i dziwaków. Do czasu. Przykładów wykorzystania technologii wymyślonej ku uciesze pań, a będącej innowacją na skalę międzyplanetarną jest więcej – ot choćby szycie przez firmę bieliźniarską skafandrów amerykańskim kosmonautom.

Katrine Marçal nie byłaby sobą, gdyby w „Matkach wynalazku” nie poruszyła tematu nierówności płac – ot choćby różnicy w zarobkach położnej i pracownika banku. I tak od uprzedzeń hamujących postęp dochodzimy do zagadnień równościowych. I trudno nie zgodzić się z opinią, że prawdziwy postęp wymaga wyzbycia się uprzedzeń.

#Zjerzonykulturą – Jerzy Doroszkiewicz

Katrine Marçal – Matka wynalazku. Jak uprzedzenia hamują postęp

Tłumaczenie: Mariusz Kalinowski

Wydawnictwo Czarne