Knud Rasmussen – Wielka podróż psim zaprzęgiem

Bez GPS, bez telefonów komórkowych, z prawdziwymi psimi zaprzęgami Knud Rasmussen przemierzył 18 tysięcy kilometrów od Zatoki Hudsona po Cieśninę Beringa by poznać społeczności inuickie zamieszkujące wzdłuż północnych wybrzeży Ameryki. Fantastyczny opis ich kultury powstał w latach… 1921-1924!

„Wielka podróż psim zaprzęgiem” to absolutny klasyk literatury podróżniczej. Co ciekawe, sam Rasmussen wydając swoją książkę dedykował ją duńskiej młodzieży. I rzeczywiście, mimo upływu 90. Lat, bo książka wyszła w roku 1932 czyta się ją, jakby powstała wczoraj. Po prostu – autor, podróżnik, etnograf i sam półkrwi Inuita opanował język grenlandzki i spotykając na swojej drodze rdzennych mieszkańców mógł się z nimi dogadać. A to co usłyszał i spisał to ważne z punktu widzenia etnografii, ale i niezwykle ciekawe opowieści o obyczajach, które prawdopodobnie dawno już odeszły w przeszłość.

Są też i informacje pozornie banalne, ale i zadziwiające przeciętnego czytelnika. Ot choćby fakt, że jeden człowiek może zbudować igloo w ciągu kilku kwadransów i nie jest to domek z brył lodu, a odpowiednio zbitego śniegu, który Inuita kroi długim nożem. A jak uszczelnia? Obsypuje budowlę sypkim śniegiem. Czas podróży to ostatnia chwila, kiedy można przyglądać się polowaniom z użyciem łuku, czy posłuchać chóralnych hymnów skierowanych do duchów albo obserwować walki grup kobiet – na gesty i pieśni. Ich obyczaje, stosunek do zwierząt, galerie ludzkich typów – to wszystko bezcenny zapis świata, który wraz z pojawianiem się globalnych mediów błyskawicznie odszedł w zapomnienie.

„Wielka podróż psim zaprzęgiem” to i zapis etnograficzny, i książka podróżnicza, i świadectwo, że zawsze warto dążyć do realizacji najbardziej nawet zwariowanych marzeń. W życiu wielkich ludzi, słowo niemożliwe chyba naprawdę nie istnieje.

#Zjerzonykulturą – Jerzy Doroszkiewicz

Knud Rasmussen – Wielka podróż psim zaprzęgiem

Tłumaczenie: Agata Lubowicka

Wydawnictwo Marginesy