Już dziś premiera raportu “Elastyczność energetyczna w Polsce” opracowanego przez naszych ekspertów:

• dr. inż. Grzegorza Hołdyńskiego – adiunkta w Katedrze Energoelektroniki, Elektrotechniki i Elektroenergetyki Wydziału Elektrycznego Politechniki Białostockiej,
• dr inż. Andrzeja Firlita – eksperta z dziedziny energetyki, związanego z Akademią Górniczo-Hutniczą im. Stanisława Staszica w Krakowie.

– Transformacja energetyczna zachodząca w ostatnich latach wymusiła zmianę struktury pracy sieci elektroenergetycznych oraz postawiła nowe wyzwania przed operatorami sieci dystrybucyjnych i przesyłowych oraz innymi uczestnikami rynku energii – mówi dr inż. Grzegorz Hołdyński, adiunkt w Katedrze Energoelektroniki, Elektrotechniki i Elektroenergetyki Wydziału Elektrycznego Politechniki Białostockiej. – Liczba przyłączanych co roku do sieci odnawialnych źródeł energii (OZE) jest ogromna i docelowo stanowi zagrożenie dla prawidłowego funkcjonowania sieci elektroenergetycznych, dlatego już dziś wymagana jest zmiana podejścia do planowania i obsługi systemu elektroenergetycznego. W tym przypadku niezbędny jest znaczący wzrost elastyczności systemu elektroenergetycznego, czyli zdolności do dostosowania się do dużej zmienności podaży i popytu energii elektrycznej. W takim kontekście elastyczność energetyczna staje kluczowa dla realizacji transformacji energetycznej i ograniczenia emisji gazów cieplarnianych.

Żeby w przyszłości zapobiec niekorzystnym zjawiskom, dziś potrzebna jest rzetelna wiedza na ten temat. Niniejszy raport stanowi kompleksowe opracowanie, które w sposób przystępny przedstawia techniczne, ekonomiczne i prawne aspekty funkcjonowania systemów elektroenergetycznych w zmieniających się warunkach, wypełniając lukę informacyjną dotyczącą wiedzy w zakresie elastyczności energetycznej. Opracowanie może stanowić także cenne źródło informacji dla wszystkich uczestników rynku energii elektrycznej (producentów, konsumentów, prosumentów oraz operatorów sieci), aby lepiej odnaleźć się w nowej rzeczywistości.

W Polsce i w Europie przed sektorem energetycznym stoją ogromne wyzwania i możliwość rozwoju. Elastyczność energetyczna stanowi istotny element transformacji energetycznej generując inwestycje, które do 2040 roku szacowane są na co najmniej 0,5 bln PLN!

Raport odpowiada m.in. na pytania:

• Jakie są perspektywy rozwoju obecnych źródeł energii odnawialnych z uwzględnieniem uwarunkowań prawnych i regulacji rynku energii odnawialnej w Polsce?
• Jaki potencjał technologiczny i infrastrukturalny ma polski system energetyczny?
• Jakie są kierunki rozwoju technologii i polityki elastyczności energetycznej?

Oprócz szczegółowej analizy polskiego systemu elektroenergetycznego zawiera m.in.:

• przegląd źródeł energii odnawialnych w Polsce i perspektywy ich rozwoju;
• ocenę elastyczności w długim okresie, w tym ocenę potencjalnych mocy zainstalowanych w Polsce;
• analizę polityki i regulacji rynku energii odnawialnej w Polsce;
• ocenę potencjału technologicznego i infrastrukturalnego polskiego systemu energetycznego;
• przegląd aktualnych projektów elastyczności energetycznej w Polsce, w tym projektów magazynowania energii;
• kierunki rozwoju technologii i polityki elastyczności energetycznej.

Opracowanie wzbogacono o opinie ekspertów z organizacji branżowych i biznesów kształtujących oblicze polskiej elektroenergetyki.

Główne wnioski

Elastyczność energetyczna to kluczowy element dla przyszłości zrównoważonej energetyki, umożliwiający skuteczne zarządzanie zmiennością popytu i podaży energii w złożonym ekosystemie energetycznym.

Usługi związane z elastycznością energetyczną zapewniają operatorom przede wszystkim zwiększenie efektywności i poprawę bezpieczeństwa pracy systemu elektroenergetycznego poprzez utrzymanie równowagi bilansowej i wymaganego poziomu mocy.

Raport omawia prognozowane korzyści środowiskowe, gospodarcze i społeczne, które wynikają ze stosowania rozwiązań elastyczności energetycznej:

• poprawa efektywności energetycznej sieci elektroenergetycznych,
• poprawa jakości i niezawodności dostawy energii,
• redukcja emisji gazów cieplarnianych,
• zmniejszenie kosztów funkcjonowania systemu elektroenergetycznego,
• oszczędności dla odbiorców,
• rozwój techniki i nowych technologii,
• zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego,
• nowe możliwości dla konsumentów.

W związku z tym perspektywy rozwoju usług elastyczności energetycznej są bardzo obiecujące. Zbyt wolna modernizacja i rozwój infrastruktury energetycznej sprawiają, że coraz pilniejsze staje się zapewnienie ciągłej i stabilnej pracy sieci i systemów elektroenergetycznych.

W raporcie omówione zostały potencjalne kierunki rozwoju usług elastyczności:

• rozwój technologii i techniki w obszarach pozyskiwania, magazynowania i dystrybucji energii,
• współpraca między sektorami energetycznym, przemysłowym i transportowym,
• integracja systemów energetycznych,
• rozwój rynków/platform potrzebnych do sprzedaży i zakupu usług elastyczności,
• współpraca międzynarodowa,
• doskonalenie regulacji prawnych sprzyjających elastyczności energetycznej.

Raport dostępny jest do pobrania na stronie: https://elastycznoscenergii.pl

Eksperci

Barbara  Adamska – Prezes Polskiego Stowarzyszenia Magazynowania Energii,

Janusz Gajowiecki – Prezes Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej,

prof. dr hab. inż. Zbigniew Hanzelka – Akademia Górniczo Hutnicza,

Krzysztof Kochanowski – Wiceprezes Zarządu i Dyrektor Generalny Stowarzyszenia Polska Izba Magazynowania Energii,

Wojciech Kubak – Business Development Manager Danfoss Drives,

Michał Michulec – Business Development Manager Danfoss Drives,

Jacek Misiejuk – Prezes Zarządu ENEL X Polska,

Jacek Stankiewicz – Prezes Zarządu Elsta sp. z o.o.,

Remigiusz Szlendak – Główny Specjalista ds. DSR w Enspirion Grupa ORLEN,

Michał Wypychewicz – Chief Executive Officer ZPUE S.A.,

Bartłomiej Zysiński – Prezes Zarządu Solartech Sp. z o.o.

Patronat merytoryczny

Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie, Politechnika Białostocka

Patronat branżowy

Polska Izba Magazynowania Energii i Elektromobilności, Polskie Stowarzyszenie Branży Elektroenergetycznej, Polskie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej, Polski Stowarzyszenie Magazynowania Energii

Patronat medialny

e-magazyny.pl

Partnerzy technologiczni

Danfoss, Elsta, Neisa

 

Barbara Adamska, Prezes Polskiego Stowarzyszenia Magazynowania Energii

 

“Zgodnie z zapisami Karty Efektywnej Transformacji Sieci Dystrybucyjnych Polskiej Energetyki, do 2030 roku moc zainstalowana OZE wzrośnie do 50 GW. W perspektywie najbliższych dziesięciu lat, w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym ma powstać ponad 20 GW źródeł słonecznych o potencjale produkcyjnym rzędu 21 TWh, ponad 14 GW lądowych elektrowni wiatrowych o potencjale produkcyjnym rzędu 37 TWh oraz 10,9 GW morskich elektrowni wiatrowych o potencjale produkcyjnym rzędu 40 TWh. Oznacza to, że już w perspektywie 2030 r. energia wytwarzana w źródłach odnawialnych będzie pokrywała więcej niż 50 procent zapotrzebowania na energię elektryczną netto w Polsce, znacząco przekraczając poziomy zakładane w krajowych dokumentach strategicznych. Znaczący udział w mocach zainstalowanych w OZE będą stanowiły źródła przyłączone do sieci dystrybucyjnych niskiego i średniego napięcia. W tej sytuacji zapewnienie bezpieczeństwa pracy sieci i odpowiednich parametrów jakościowych energii będzie stanowić dla operatorów rosnące wyzwanie techniczne i ekonomiczne.

 

Konieczna jest bliska współpraca operatorów z właścicielami źródeł generacji rozproszonej oraz aktywna postawa zarówno wytwórców, jak i odbiorców energii. Jedną z form współpracy między wytwórcami i odbiorcami energii w sposób przekładający się na zwiększenie elastyczności systemu jest klaster energii. W efekcie współpracy klastra energii z OSD nastąpi zbilansowanie generacji energii elektrycznej oraz jej zużycia na relatywnie niewielkim obszarze działalności kooperatywy. Zarówno w przepisach dotyczących klastrów energii, jak też spółdzielni energetycznych. Co ważne, w regulacjach dotyczących klastrów energii, ustawodawca dostrzegł potrzebę magazynów energii.

 

Magazynowanie energii zostało wskazane jako jeden z przedmiotów działalności tego typu inicjatyw. Nałożony został obowiązek posiadania magazynów energii w klastrach energii. Początkowo mają to być magazyny o mocy odpowiadającej 2% mocy zainstalowanej w źródłach wytwórczych, ale już za kilka lat poziom ten wzrośnie do 5%. Od strony technicznej ma to uzasadnienie, ponieważ jednostki bilansująco-regulujące są niezbędne, aby zapewnić lokalne bilansowanie i zwiększyć elastyczność energetyczną.”

 

 

Janusz Gajowiecki, Prezes Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej

 

“Zielone źródła energii to właściwy kierunek w dążeniu do zeroemisyjności, której oczekuje od nas Unia Europejska i świat. Polityki energetyczne wszystkich krajów skupiają się obecnie na ambitnych strategiach rozwijania odnawialnych źródeł energii, zmniejszając ślad węglowy i dekarbonizując przemysł, nie inaczej jest w Polsce. Transformacja energetyczna w naszym kraju rozpędza się, by w kolejnych latach zapewnić jednocześnie niezależność i bezpieczeństwo energetyczne.

 

Jednak na drodze do realizacji zielonych inwestycji w Polsce często pojawiają się problemy związane z sieciami elektroenergetycznymi. Optymalizacja oraz efektywne wykorzystanie infrastruktury sieciowej to jedna z kluczowych kwestii w dyskusji nad inwestycjami w nowe, zeroemisyjne źródła wytwórcze. Rozwijanie elastyczności energetycznej w warunkach niewystarczającej przepustowości sieci jest wyzwaniem, które obecnie najbardziej spowalnia transformację energetyczną.

 

W perspektywie dziesięciu najbliższych lat w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym może powstać 25 GW lądowych i morskich elektrowni wiatrowych o potencjale produkcyjnym rzędu 77 TWh rocznie. By osiągnąć ten wynik, ciągłe ulepszanie elastyczności energetycznej jest obligatoryjne i winno stanowić element fundamentalny i wyjściowy do szeroko zakrojonych zmian w systemie elektroenergetycznym. Dynamiczny rozwój OZE wymagać będzie konkretnych działań. Proces zwiększania elastyczności działania sieci musi nadążać za zapotrzebowaniem na energetykę odnawialną w Polsce.

Intensyfikacja działań w kierunku rozwijania elastyczności energetycznej narzuca konieczność zmiany w sposobie korzystania z sieci, jej optymalizacji jak również współpracy operatorów sieci OSD i OSP z pozostałymi podmiotami mającymi zasadniczy wpływ na kształt rynku.”

 

prof. dr hab. inż. Zbigniew Hanzelka, Akademia Górniczo Hutnicza

 

“Przyglądając się procesom występującym w świecie i Europie wyraźnie widać, że najważniejszym elementem przyszłej energetyki będą samoorganizujące się, spójne terytorialnie mini- i mikrosieci (ogólnie lokalne obszary bilansowania energii, nie tylko elektrycznej) ze źródłami rozproszonymi o dużej autonomii i o zdolnościach samoregulacyjnych. Proces ten będzie wzmacniany przez postępujące zmiany demograficzne.

 

W centrum transformacji energetyki stoi obecnie świadomy odbiorca wyznaczający jej kierunki i decydujący o skali dokonujących się zmian, wyposażony w nowe narzędzia techniczne, rynkowe i legislacyjne, formułujący nowe „energetyczne” oczekiwania, np. dotyczące tego, z jakich źródeł energia ma pochodzić. Sam, na podstawie własnego rachunku ekonomicznego, podejmuje on decyzję o inwestowaniu w coraz tańsze zasoby energetyczne (np. PV, pompy ciepła, magazyny energii) oraz wysokosprawne odbiory.”

 

Krzysztof Kochanowski, wiceprezes zarządu i dyrektor generalny Stowarzyszenia Polska Izba Magazynowania Energii – PIME

Jakie technologie zasobników energii są obecnie stosowane najczęściej i z jakiego powodu?

 

“Do głównych technologii magazynowania energii zaliczamy: elektrownie szczytowo-pompowe, baterie elektrochemiczne, superkondensatory, ogniwa paliwowe, kinetyczne i pneumatyczne zasobniki energii, nadprzewodnikowe zasobniki energii, zasobniki skroplonego powietrza, zasobniki wykorzystujące pompy ciepła, magazyny ciepła jawnego oraz magazyny wodoru. Podstawowy podział technologii magazynowania energii elektrycznej wynika z formy, w jakiej jest magazynowana. Wyróżniamy metody bezpośrednie (magazynujące energię elektryczną z wykorzystaniem pola elektrycznego i magnetycznego) i pośrednie (wykorzystujące zmianę formy energii z elektrycznej na innego typu). Dostępne obecnie technologie magazynowania energii znacząco różnią się pod względem możliwości technicznych, w związku z tym w celu otrzymania efektywnego energetycznie i ekonomicznie magazynu energii należy dobrać technologię dostosowaną do zdefiniowanej roli zasobnika. Podstawowe porównanie technologii magazynowania energii polega na zestawieniu podstawowych parametrów technicznych oraz ekonomicznych, oraz przedstawieniu charakterystyki ich pracy co wskaże, w jakich sytuacjach stosowanie danego zasobnika będzie najbardziej odpowiednie. Jako technologie o dużym potencjale rozwoju w warunkach krajowych wskazano: superkondensatory, baterie elektrochemiczne Li-Ion (NMC, LiFePo4, LTO) zasobniki ciepła jawnego, ogniwa paliwowe PAFC oraz SOFC. Realnie najwięcej zasobników buduje się w technologii bateryjnej litowo – jonowej, głównie w LFP, a to ze względu na ich atrakcyjną cenę w porównaniu do NMC czy LTO, a także większe bezpieczeństwo w eksploatacji. Generalnie ze wszystkich dostępnych technologii magazynowania energii technologie elektrochemiczne są najbardziej skomercjalizowane, dlatego też najpowszechniej są stosowane.

 

Oprócz baterii coraz większą rolę będą odgrywały elektrochemiczne magazyny w technologii przepływowej ze względu na ich większe możliwości magazynowania energii (o pojemności sięgającej nawet kilku megawatogodzin) w czasie w porównaniu do baterii oraz efektywniejszą pracę przy stosunkowo wysokich temperaturach otoczenia.”

 

Jakie funkcje bateryjnych magazynów energii są obecnie najbardziej wykorzystywane w zrealizowanych już projektach?

 

“Głównymi obszarami aplikacyjnymi technologii magazynowania energii w KSE są:

• Poprawa stabilności i niezawodności pracy systemów przesyłowych i dystrybucyjnych,
• Usprawnienie procesów sterowania przesyłem energii elektrycznej,
• Przesunięcie inwestycji w infrastrukturę sieciową w czasie,
• Wyrównywanie obciążenia elektrycznego systemu poprzez poprawę współczynnika wykorzystania mocy zainstalowanej w energetyce zawodowej,
• Poprawa dyspozycyjności jednostek wytwórczych OZE,
• Łagodzenie negatywnych zjawisk charakterystycznych dla niestabilnej generacji OZE,
• Kompensacja nadwyżek i niedoborów energii (gorąca rezerwa) produkowanej przez duże jednostki bazujące na OZE,
• Wsparcie dla rynku bilansującego,
• Zwiększenie niezawodności i pewności zasilania,
• Usprawnienie pracy instalacji prosumenckich,
• Pokrywanie szczytowego zapotrzebowania na energię na poziomie dystrybucji i rozdziału energii elektrycznej,
• Stabilizacja i poprawa elastyczności pracy sieci dystrybucyjno-rozdzielczej oraz pośrednio przesyłowej,
• Wyrównywanie obciążeń w KSE, wynikających z pracy stacji ładowania pojazdów elektrycznych.

 

Dotychczasowe układy magazynów energii elektrycznej wykorzystywane w KSE opierały się głównie na elektrowniach szczytowo-pompowych. Do prekursorów rozwoju zasobników energii na terenie Polski można zaliczyć spółkę skarbu państwa Energa Operator, która wybudowała pierwszy magazyn bateryjny w Polsce w technologii litowo-jonowej w Pucku. Potwierdzeniem, że rynek magazynów energii w Polsce jest rynkiem perspektywicznym, jest fakt zgłoszenia do certyfikacji do rynku mocy prowadzonej przez Polskie Sieci Elektroenergetyczne magazynów energii o całkowitej mocy 3,132 GW.

Głównym czynnikiem wzrostu zapotrzebowania na magazyny energii  jest rosnąca opłacalność instalacji OZE oraz rozwój mikrosieci. Rozwój zasobników energii w Polsce wzrasta, ale w porównaniu do pozostałych krajów rozwiniętych jest znikomy. Do głównych czynników definiujących tempo rozwoju rynku w obszarze technologii zasobników energii w Polsce należy zaliczyć:

• Stan krajowej infrastruktury elektroenergetycznej, wymagający modernizacji,
• Struktura rynku energii,
• Struktura sektora wytwórczego,
• Wzrost udziału OZE w krajowym miksie energetycznym,
• Malejące ceny technologii magazynowania energii elektrycznej,
• Rozwój energetyki rozproszonej (w tym klastrów energii, mikrosieci, instalacji prosumenckich),
• Wzrost zapotrzebowania na energię elektryczną,
• Duża liczba producentów oferujących instalacje magazynowania energii,
• Potencjał krajowej kadry inżynierskiej w tym obszarze,
• Uwzględnienie magazynowania energii w spójnej, długoterminowej polityce energetycznej kraju.”

 

Co należy zmienić w prawodawstwie i jakie warunki muszą być spełnione, żeby chętnie inwestować w bateryjne magazyny energii dla działaniu na Rynku mocy i w usłudze DSR?

 

“Do głównych barier rozwoju rynku w obszarze technologii zasobników energii w Polsce należy zaliczyć:

• Brak wypracowanych modeli finansowania oraz kredytowania przedsięwzięć inwestycyjnych w zakresie magazynów energii elektrycznej,
• Wysokie koszty początkowe,
• Brak odpowiednich i jasnych regulacji prawnych,
• Wpływ działań lobbystycznych hamujących rozwoju sektora energetycznego w zakresie generacji rozproszonej i magazynów energii elektrycznej,
• Brak kadry technicznej dysponującej wiedzą na temat technologii magazynowania energii elektrycznej w zakresie projektowania, budowy, eksploatacji i utylizacji w szeroko rozumianym krajowym sektorze energetycznym.

 

Obecnie w Unii Europejskiej, w tym w Polsce, trwają prace legislacyjne pozwalające w pełni wykorzystać potencjał magazynów energii jak i ujednolicić regulacje prawne dla rynku europejskiego. Obszarami KSE, w których najprawdopodobniej najwcześniej nastąpi powszechne stosowanie zasobników energii będą mikrosieci/ klastry energii, potrzeby własne elektromobilności oraz energetyka odnawialna. Ocena efektywności działań związanych z magazynowaniem energii powinna uwzględniać czynniki ekonomiczne, strategiczne, ekologiczne oraz społeczne. Podstawowymi parametrami umożliwiającymi dokonanie oceny efektywności ekonomicznej inwestycji w obszarze magazynowania energii elektrycznej są:

• Ceny energii elektrycznej na krajowych rynkach energii,
• Rynek usług systemowych,
• Parametry techniczne magazynów (moc, pojemność, sprawność pełnego cyklu, powierzchnia zajmowana przez instalację, gęstość mocy i energii)
• Czas budowy,
• Okres eksploatacji,
• Poziom niezawodności i wynikająca z niego topologia,
• Koszty jednostkowe (inwestycje, eksploatacyjne, utylizacja),
• Możliwość budowy przy wsparciu krajowego sektora gospodarczego (wysokość i okres wsparcia finansowego).

 

W Polsce uruchomiono od 2022 r. system dotacyjny dla magazynów energii dla prosumentów, a obecnie PIME przygotowało wytyczne pod kolejny grant tym razem dla prosumentów zbiorowych i wirtualnych, który ma być uruchomiony w 2024 r. Brakuje jeszcze regulacji dotyczących usług elastyczności, które są niezbędne dla powstania magazynów energii o większej mocy, dedykowanych aukcji dla instalacji hybrydowych z magazynem energii czy reformy Rynku Mocy, który uwzględniałby większą elastyczność w kontraktacji dyspozycyjności dla magazynów energii (na chwilę obecną mamy jedynie zdefiniowaną dyspozycyjność na 4 godziny, a można byłoby wyceniać dyspozycyjność już od 30 minut i wzwyż).”

Wypowiedzi ekspertów

Wojciech Kubak, Business Development Manager Danfoss Drives

“Współcześnie mierzymy się z dwoma wyzwaniami: rosnącym zapotrzebowaniem na energię elektryczną z jednej strony i jak najbardziej neutralnym klimatycznie produkowaniem jej – z drugiej. Jednoczesna realizacja obu wymaga wspólnych wysiłków na rzecz transformacji dążącej do elektryfikacji systemów energetycznych wszystkich sektorów – z obecnych 24% do 60%. Dopiero taka zmiana pozwoli nam sprostać europejskiemu prawu klimatycznemu.

Elektryfikacja poszczególnych gałęzi wiąże się z nowymi inwestycjami i kosztami dla przedsiębiorstw oraz indywidualnych odbiorców. Stąd rośnie znaczenie rozwiązań mających na celu minimalizowanie strat w systemach oraz poprawę efektywności energetycznej.

Optymalizowanie zużycia energii elektrycznej uzupełnia, ale absolutnie nie eliminuje konieczności wykorzystywania źródeł odnawialnych, których udział w koszyku energetycznym powinien wzrosnąć aż do 84% w 2050 roku. Pozostałe 16% będą stanowiły inne, niskoemisyjne rozwiązania. Szerokie wdrażanie OZE musi uwzględniać ich brak stabilności i zależność czy to od pór roku czy też warunków pogodowych panujących na danym obszarze. To z kolei sprawia, że musimy świadomie budować elastyczne systemy elektroenergetyczne, które zwiększą precyzję i zadośćuczynią zmiennym wymaganiom dotyczącym zarówno popytu, jak i podaży.

Wśród niezbędnych rozwiązań możemy wymienić mikrosieci z różnymi, komplementarnymi źródłami energii, sieci inteligentne, jak również systemy zarządzania energią. Kluczowym elementem systemu elektroenergetycznego przyszłości są magazyny energii, niezastąpione w zachowaniu równowagi pomiędzy wytwarzaniem a wykorzystywaniem. Ich obecność jest konieczna także do wyeliminowania przerw w zasilaniu czy redukowania wartości szczytowych. Odnawialne źródła energii, np. fotowoltaika i energia z wiatru, jak również bateryjne magazyny energii oparte są na przekształtnikach energoelektronicznych. Przekształtniki umożliwiają praktycznie bezzwłoczne sterowanie, wyłączenie i włączenie oraz regulowanie napięcia i częstotliwości. Zapewnia to dużą elastyczność sieci. Już teraz widzimy rosnące zainteresowanie bateryjnymi magazynami energii instalowanymi razem z prosumenckimi instalacjami fotowoltaicznymi. Z kolei wielkoskalowe magazyny bateryjne są coraz częściej instalowane przy odnawialnych źródłach energii dużych mocy. Trend zwiększającej się mocy zainstalowanych magazynów energii przyspieszy transformację systemu elektroenergetycznego.”

Michał Michulec, Dyrektor Zarządzający Neisa sp. z o.o.

“Nieustannie rosnące ceny energii wymagają od przedsiębiorców proaktywnego podejścia w zakresie poprawy efektywności energetycznej. W przypadku większości przedsiębiorstw przemysłowych w pierwszej kolejności warto przyjrzeć się silnikom maszyn, których prędkość obrotową można regulować, ograniczając tym samym zużycie prądu. Dobrze zadbać również o rozwiązania umożliwiające odzysk ciepła i dodatkowo obniżające koszty. To, oczywiście, tylko przykłady działań z całego wachlarza aktywności służących optymalizowaniu zużycia energii.

Poprawa efektywności energetycznej jest procesem długotrwałym – w walce o niską emisyjność zakładów czy budynków zawsze znajdzie się coś, co można dodatkowo usprawnić. Jednak z doświadczenia wiemy, że w pewnym momencie kolejne działania przestają przynosić szybkie i efektowne rezultaty. Dlatego przedsiębiorcy powinni dodatkowo zadbać o zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii we własnych systemach elektroenergetycznych.

Inwestycje w energię słoneczną, wiatrową, wodną lub geotermalną to krok nie tylko ku niższym kosztom prowadzenia działalności, ale także w kierunku redukowania negatywnego wpływu na klimat wynikającego z używania paliw kopalnych.

W nowo powstających koszykach energetycznych firmy muszą zadbać o kluczowy element układanki – magazyny energii. Bez wykorzystania, przykładowo, baterii litowo-jonowych, elektrowni szczytowo-pompowych czy przechowywania energii za pomocą sprężonego powietrza, trudno o zapewnienie stabilności systemu bazującego na OZE.

Magazynowanie energii zwiększa efektywność systemów, ale – co najważniejsze – odracza wydatki inwestycyjne oraz obniża koszty operacyjne poprzez dostarczanie energii w czasie zwiększonego zapotrzebowania i przechowywanie wyprodukowanej energii podczas sprzyjających warunków.”

Jacek Misiejuk, Prezes Zarządu ENEL X Polska

“Osoby mające nawet niewielkie doświadczenie lub wiedzę o branży energetycznej, wiedzą, że dla zapewnienia niezawodności dostaw energii elektrycznej jest konieczne, aby w każdym momencie ilość dostarczanej do sieci energii elektrycznej odpowiadała ilości energii z niej odbieranej. Niespełnienie tego warunku może w krótkim czasie doprowadzić poważnych zakłóceń częstotliwości i napięcia i w konsekwencji do blackoutu. Ze względu na zmienność obciążeń i generacji oraz ograniczenia występujące w sieci dystrybucyjnej i przesyłowej dla zapewnienia bilansowania popytu i podaży energii elektrycznej konieczne są odpowiednie rezerwy mocy zapewniające możliwość dostosowania generacji do zapotrzebowania nawet w przypadku gwałtownych zmian generacji, zapotrzebowania lub wyłączenia linii przesyłowych. Rezerwy mocy powinny zostać uruchomione niezwłocznie, aby przywrócić równowagę systemu elektroenergetycznego. Nie oznacza to, że wszystkie rezerwy muszą być aktywowane w tak krótkim czasie – zwykle tworzy się zasoby szybkich rezerw mocy dopasowane do wielkości największego źródła lub linii przesyłowej (nazywa się to zasadą n-1), które w są szybko zastępowane przez inne,  wolniejsze rezerwy.

Inwestycje w energetyce są bardzo kosztowne, a okres zwrotu nakładów bardzo długi. Dlatego też w ostatnich latach szybko rozwijają się alternatywne do budowy elektrowni nowe sposoby zapewnienia rezerw mocy: usługi DSR świadczone przez odbiorców, bateryjne magazyny energii, sterowanie pracą mniejszych, rozproszonych źródeł wytwórczych. Impulsem do tego rozwoju jest szybki wzrost ilości  źródeł odnawialnych pogodo-zależnych, ale także zmiany klimatyczne i elektryfikacja dla ogrzewania i transportu wpływają na gwałtowne zmiany zapotrzebowania  (odbiorcy stają się również pogodozależni). Nakłada się na to w Polsce wysoka awaryjność wiekowych źródeł wytwórczych.

Szybki rozwój źródeł odnawialnych, które stały się obecnie bardzo konkurencyjne cenowo, wymaga dodatkowych zasobów elastyczności mocy już nie tylko z powodu wystarczalności mocy, ale też z powodu coraz częstszych braków możliwości przyłączenia do sieci z obawy o ich przeciążenie.

Stąd też na świecie szybko rozwijają się trendy oparte o wykorzystanie elastyczności już nie tylko dużych elektrowni, ale właśnie oparte o usługi DSR świadczone przez odbiorców (tam, gdzie potrzeba elastyczności jest sporadyczna), magazyny energii (ze względu na wysokie koszty inwestycyjne z reguły stosowane tam, gdzie ich wykorzystanie jest częste) oraz sterowanie rozproszonymi źródła energii. Ich wykorzystanie przynosi konkretne korzyści: maleją koszty bilansowania i można znacząco zmniejszyć koszty zapewnienia stabilności w systemie energetycznym, a jednocześnie można znacząco zwiększyć wolumen generacji odnawialnej. Dodatkowym efektem jest stabilniejsza i bardziej efektywna praca elektrowni pracujących w podstawie zapotrzebowania.

W Polsce jesteśmy jeszcze na początku tej drogi, choć już sprawnie funkcjonuje rynek mocy, w którym zarabia na elastyczności już kilkuset odbiorców. Przyjęte właśnie przez sejm zmiany prawa energetycznego oraz dokonywane przez PSE zmiany zasad funkcjonowania rynku bilansującego mogą stać się istotnym impulsem dla dalszego rozwoju usług DSR oraz budowy magazynów energii. Wiele jednak zależy od sposobu ich implementacji i wdrożenia odpowiednich programów. Dla przykładu – magazyny energii u odbiorców mają obecnie dużo mniejsze możliwości zarabiania na rynku mocy niż wolnostojące przez niekorzystny sposób wyznaczania dostarczanej na rynek mocy, mimo że dla systemu energetycznego ulokowanie magazynu u odbiorców jest korzystniejsze (mniejsze straty i przeciążenia linii). “

Grzegorz Onichimowski, ekspert PIME, Starszy Konsultant NODES AS

“Związana z masowym wejściem na rynek odnawialnych źródeł energii oddolna rewolucja w systemach energetycznych składa się z kilku podstawowych procesów:

1. Przechodzenia od systemu scentralizowanego ku decentralizacji
2. Zmiany z systemu, gdzie liczą się produkowane/zużywane jednostki energii do wyceny usług energetycznych
3. Przejście od świata analogowego do cyfrowego I sztucznej inteligencji
4. Zamiana paliw kopalnych na OZE
5. Zamiana ręcznego sterowania na Machine Learning
6. Zmiana definicji produktów na rynku – to rynek musi pokazać inwestorom drogę do zysków
7. Zmiana usytuowania źródeł – większość OZE jest przyłączana do sieci dystrybucyjnych, a nie przesyłowych
8. Wynikające z charakterystyki generacji większe ograniczenia na wszystkich poziomach sieci

Wszystkie powyższe czynniki sprawiają, że system energetyczny staje się swego rodzaju „fly by wire”, czyli nie ma już naturalnej stabilności zapewnianej przez stabilne źródła i pionowy statyczny układ zasilania, a w to miejsce wchodzi „trwała nierównowaga”, którą muszą w czasie rzeczywistym korygować ulokowane w konkretnych węzłach sieci zasoby elastyczności, na które składać się mogą zarówno źródła, magazyny, jak i odbiory (obciążenia) zarządzane w czasie rzeczywistym przez systemy informatyczne. Optymalne wykorzystanie tych zasobów możliwe jest tylko wówczas, gdy operatorzy systemów dystrybucyjnych mają kompletną informację o stanie swojej sieci, a jednocześnie są one także dostępne dla OSP, który może je wykorzystać, chociażby na potrzeby MFRR (rezerwa trójna operatora do kontroli częstotliwości).

Jak wspomniano w załączonym raporcie optymalnym rozwiązaniem dla wykorzystania zarówno elastyczności „długiej” (longflex), na którą składają się głównie aktywa wytwórcze i magazyny, jak i „krótkiej”, wykorzystującej przede wszystkim, określone zachowania po stronie odbiorczej (zwiększające lub zmniejszające konsumpcję energii) jest tworzenie rynków elastyczności. Rzecz jasna takie rynki muszą być powiązane z topologią sieci a ich gospodarzem – nabywcą usług – operatorzy systemów dystrybucyjnych. Podobnie jak w przypadku rynków energii organizacją samej platformy handlowej zająć się powinny wyspecjalizowane w tym firmy niezależne od rynku i operatorów sieciowych. W Europie jest już kilka takich propozycji – jedną z bardziej dojrzałych jest NODES (Norwegia), którego platforma oferuje możliwości dowolnego kształtowania obszarów rynkowych, jak i handlu z użyciem portfeli, na które składają się oferty agregatorów elastyczności na danym obszarze.

Z punktu widzenia dewelopera czy też właściciela elektrowni OZE elastyczność jest niezwykle ciekawym aktywem, z którego można korzystać na wiele sposobów. Najprostszy to możliwość dodatkowej monetyzacji takich aktywów jak choćby magazyny energii. Mogą one być kontraktowane przez OSD dla zarządzania ograniczeniami sieciowymi w ramach usług longflex czy też ad hoc w shortflex.

Ciekawym, wykorzystanym przez OSD Energa, w projekcie z NODES, aktywem są linie dystrybucyjne z systemem Dynamic Line Rating. Jeśli do danej linii podłączona jest elektrownia OZE z określoną wartością mocy przyłączeniowej niższej od maksymalnej produkcji to wówczas OSD dzięki metodzie DLR może, jeśli zidentyfikuje dodatkowe zdolności przesyłowe, zaoferować je elektrowni (elektrowniom). W takim przypadku elektrownia dzięki elastyczności oferowanej przez OSD może zwiększyć przychody z rynku energii. Ostatecznie elektrownia, poprzez platformę elastyczności może czasem składać oferty na rynku usługi systemowej MFRR (regulacji częstotliwości). Ta funkcjonalność, jak na razie, nie jest standardowo w menu platform elastyczności jednak np. w przypadku pilotażowego rynku wokół Sztokholmu istnieje koordynacja w oferowaniu elastyczności zarówno OSD jak i OSP.

Rynek elastyczności jest dopiero we wstępnej fazie rozwoju w całej Europie, jednak wszystko wskazuje na to, że może być wkrótce stałym elementem w krajobrazie transformacji energetycznej. W szczególności może się on stać nowym elementem rynku mocy, gdzie magazyny i jednostki szczytowe podłączone do sieci OSD staną się ważnym elementem w budowie mniejszych obszarów bilansowania, klastrów i społeczności energetycznych.”

Aleksandra Radwańska, wiceprezes zarządu Stowarzyszenia Polska Izba Magazynowania Energii i Elektromobilności – PIME

“Pod pojęciem elastyczności energetycznej rozumie się zdolność systemu energetycznego do równoważenia wytwarzania lub zużycia energii w odpowiedzi na różne czynniki. Obejmuje to zmiany popytu, zmiany podaży, sygnały rynkowe lub ograniczenia sieciowe. Dzięki możliwości dostosowywania poziomu produkcji lub zużycia energii w odpowiednim czasie i w kontrolowany sposób poszczególne elektrownie, odbiorcy i magazyny energii mogą skutecznie zarządzać niestabilnością sieci i zwiększać swoje przychody.

Systemy magazynowania energii, takie jak baterie lub elektrownie szczytowo-pompowe, odgrywają kluczową rolę w zapewnianiu elastyczności. Przechowują one nadmiar energii elektrycznej w okresach niskiego zapotrzebowania lub wysokiej produkcji energii odnawialnej i uwalniają ją, gdy zapotrzebowanie jest wysokie lub produkcja energii odnawialnej jest niska. Te systemy magazynowania pomagają zrównoważyć pogodowo zależne wytwarzanie energii, wypełnić luki podażowo-popytowe i wspierać stabilność sieci.

Na przykład, zdolność do elastycznego generowania energii, przykładowo, przesunięcia w czasie wpuszczania do sieci energii z fotowoltaiki, pozwala operatorom elektrowni i magazynów na wykorzystanie sprzyjających warunków rynkowych. Dostosowując swoją moc wytwórczą w oparciu o ceny rynkowe lub sygnały sieciowe, operatorzy mogą uczestniczyć w rynkach energii elektrycznej i sprzedawać energię elektryczną po wyższych cenach w okresach szczytowego zapotrzebowania lub gdy wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych jest względnie ograniczone. Zwiększa to generowane przychody i poprawia zwrot z inwestycji.

W szerszym kontekście elastyczność energetyczna, zapewniana w szczególności przez baterie, ułatwia integrację pogodowo zależnych odnawialnych źródeł energii, takich jak energia słoneczna i wiatrowa. Źródła te mogą powodować wahania w dostawach energii, a elastyczność energetyczna pomaga zarządzać tymi wahaniami poprzez dostosowanie mocy wytwórczej do potrzeb sieci. Operatorzy elektrowni mogą również przyczyniać się do stabilności i niezawodności sieci, świadcząc regulacyjne usługi systemowe, takie jak regulacja częstotliwości, kontrola napięcia i równoważenie sieci, co pozwala na uzyskanie dodatkowych przychodów.

Co więcej, elastyczność energetyczna pomaga operatorom elektrowni odnawialnych uniknąć lub zminimalizować konieczność ograniczania produkcji energii ze źródeł odnawialnych, gdy sieć nie jest w stanie przyjąć nadmiaru mocy. Przykładowo, Polska doświadczyła ograniczeń ze względu na wyzwania w bilansowaniu systemu energetycznego spowodowane faktem, że nieelastyczne elektrownie konwencjonalne nie były w stanie zmniejszyć swojej produkcji w momencie dostępności dużej ilości energii odnawialnej.

Magazynowanie energii jest wciąż nową technologią w Polsce, podobnie jak wykorzystanie elastyczności ze źródeł takich jak elastyczne elektrownie biogazowe lub wodne, czy też wykorzystanie interwencyjnej reakcji strony popytowej. Rynek energii powinien otworzyć się na wszystkie te opcje elastyczności.

Może to obejmować mechanizmy takie jak Rynek Mocy, ale także otwarcie rynku regulacyjnych usług systemowych lub innych mechanizmów rynkowych, które premiują elastyczność.”

Jacek Stankiewicz, Prezes Zarządu Elsta sp. z o.o.

“Nieustanna zmiana stała się signum naszych czasów. Wynika ona m.in. z transformacji technologicznej przyspieszającej w tempie niemal wykładniczym.

Rozwój technologii wymaga i wymagać będzie coraz więcej energii w każdej postaci, co w połączeniu z działaniami na rzecz ochrony klimatu, stawia ogromne wyzwania przed energetyką.

Przyjęte w Unii Europejskiej kierunki rozwoju wymagają kompletnej przebudowy istniejących źródeł i dystrybucji energii. Powodują diametralną zmianę myślenia, odejście od tradycyjnych kopalnianych źródeł na rzecz źródeł odnawialnych i pociągają za sobą konieczność dostosowania sieci dystrybucyjnej, tak aby zaspokoić potrzeby energetyczne odbiorców.

W zaistniałym kontekście zrodził się trend „elastyczności energetycznej”.

Konieczność rozproszenia źródeł energii, rosnący udział OZE w bilansie energetycznym, dynamiczne taryfy, rosnące ceny energii to tylko niektóre z wielu czynników, które powodują konieczność powstawania mikrosieci. Dają możliwość premiowania za dostosowanie charakterystyk zużycia energii do możliwości operatora systemu oraz szansę na pełniejsze wykorzystanie taniej energii z OZE.

Do niedawna nieznane pojęcie „prosumenta” stało się powszechne zarówno w aspekcie osób fizycznych, jak i przedsiębiorstw, klastrów energetycznych i innych jednostek gospodarczych. Nie zrealizujemy celów stawianych przed elastycznością energetyczną bez niezawodnych źródeł OZE wspomaganych magazynami energii. Tylko źródła OZE pracujące równolegle z magazynami dadzą szansę na realne oszczędności, pewność zasilania, dynamiczne zmiany taryf i obciążeń.

Potrzeby w tym zakresie będą olbrzymie, a prawdziwy rynek magazynów energii w Polsce otworzy się po nadrobieniu zaległości w prawodawstwie (np. oczekiwana ustawa hybrydowa) i uruchomieniu środków finansowych (np. KPO), przewidujących finansowanie dopłat do magazynów energii.

Dzisiejszy brak rynku i regulowane ceny energii stanowią, mimo potrzeb, istotną barierę w rozwoju rynku magazynów energii. Nie sposób odpowiedzialnie wyliczyć zwrotu z inwestycji w magazyny, mierzonego realnymi oszczędnościami wynikającymi np. ze zmniejszenia zużycia energii i pełniejszego wykorzystania OZE, bez możliwości zaprognozowania cen energii w długim okresie.

W przypadku ponownego uwolnienia cen energii i dopłat do magazynów sytuacja diametralnie się zmieni. Popyt na magazyny energii powinien wzrastać lawinowo, a usługi związane z elastycznością energetyczną zarówno w warstwie hardware, jak i software staną się bardzo poszukiwane na rynku.

Przed energetyką w Polsce i w Europie stoją ogromne wyzwania i szanse rozwoju. Przyjęte zobowiązania dotyczące transformacji energetycznej w Polsce będą generować inwestycje, których wartość jest szacowana na co najmniej 0,5 bln PLN do 2040 roku. Energetyka wydaje się więc branżą, w którą warto inwestować i ma przed sobą wieloletnią przyszłość.”

Remigiusz Szlendak, Główny Specjalista ds. DSR w Enspirion Grupa ORLEN

“Jednym z rozwiązań umożliwiających sfinansowanie inwestycji w magazyn energii jest rynek mocy, funkcjonujący w Polsce od 2021 r. Pierwsze magazyny już skorzystały z tej możliwości poprzez zakontraktowanie ok. 165 MW obowiązku mocowego w aukcji głównej na rok 2027. Prawdopodobnie magazyny pojawiłyby się w rynku mocy wcześniej, gdyby nie jedno istotne ograniczenie.

Art. 18 ust. 4 Ustawy o Rynku Mocy brzmi: Jeżeli jednostka rynku mocy składa się z grupy jednostek fizycznych należących do różnych grup technologii dostarczania mocy, korekcyjny współczynnik dyspozycyjności dla tej jednostki rynku mocy jest równy najniższemu ze współczynników dla jednostek fizycznych wchodzących w jej skład.

Korekcyjny współczynnik dyspozycyjności to parametr określany w rozporządzeniu na podstawie danych historycznych za okres ostatnich 5 lat dla danych grup technologii.

Oznacza to, że w przypadku magazynu energii połączonego z farmą wiatrową lub fotowoltaiczną korekcyjny współczynnik dyspozycyjności wynosi odpowiednio 15,28% oraz 2,91%. W konsekwencji przykładowy magazyn o mocy 10 MW i pojemności 40 MWh połączony z farmą fotowoltaiczną o mocy 10 MW może zakontraktować maksymalnie 0,582 MW obowiązku mocowego, mimo że jego możliwości są znacznie wyższe. Rozwiązaniem jest wprowadzenie ważonej wartości korekcyjnego współczynnika dyspozycyjności, dla danej jednostki fizycznej, określanego na podstawie mocy zainstalowanych poszczególnych technologii.

Kolejną konieczną zmianą dla rozwoju magazynów jest umożliwienie stosowania tzw. Cable pooling, czyli połączenia różnych źródeł wytwórczych, magazynów i elektrolizerów w tym samym węźle przyłączeniowym o sumarycznej mocy zainstalowanej wyższej niż moc przyłączeniowa. Takie rozwiązanie jest możliwe ze względu na odmienną charakterystykę pracy poszczególnych źródeł i ma na celu ułatwienie wydawania warunków przyłączenia przez operatorów.”

Kamil Talar, ekspert PIME, NRG Project

“W dobie ujemnych cen energii w Europie osiągających – 400 EUR/ MWh, magazyny energii nabierają nieocenionej wartości. Dzięki nim mamy możliwość zarządzania energią szybko i precyzyjnie. To, co je wyróżnia, to możliwość absorbowania nadmiaru energii oraz dostarczania jej w momencie największego zapotrzebowania, w krótkim czasie. W praktyce są one jak prywatne, zapasowe baterie, które można doładować, kiedy energia jest powszechnie dostępna, a następnie korzystać z nich w momentach, kiedy jej zapotrzebowanie gwałtownie rośnie. Zgodnie z poniższym algorytmem można zarządzać równolegle usługami elastyczności, odbiorami sterowalnymi i źródłami sterowalnymi.

Elastyczność energetyczna to konieczność w świecie, gdzie udział energii odnawialnej w miksie energetycznym stale rośnie. Magazyny energii dają nam możliwość płynnego przechodzenia pomiędzy różnymi źródłami energii. Gdy słońce nie świeci, a wiatr nie wieje, magazyny energii są w stanie zasilić sieć, zapewniając niezakłócony przepływ energii. W przypadku nadmiaru energii odnawialnej magazyny służą jako bufor, który przechowuje nadmiar na momenty, gdy produkcja jest niska.

Rola magazynów energii jako niezbędnego elementu zapewniającego możliwość realizacji usług elastyczności:

1. Ultraszybka reakcja na zmiany popytu i podaży energii, umożliwia stabilizację napięcia i/lub częstotliwości.
2. Magazyny energii umożliwiają szybką reakcję w oparciu o śledzenie rampy dostaw energii z wielkoskalowych źródeł OZE.
3. Magazyny energii mają możliwość black-startu, przez co mogą odbudować sieć (grid-forming).
4. Magazyny energii umożliwiają multiplikację efektu w skali i zadziałanie na sieć lokalnie i na całe KSE.
5. Magazyny energii bateryjne posiadają niski koszt eksploatacji, w porównaniu do H2, PSH i CAES.
6. Magazyn bateryjny to jedyny system umożliwiający zastosowanie w dowolnej lokalizacji i skali, z możliwością świadczenia usług elastyczności.
7. Magazyny energii z systemem SCADA są łatwo integrowane z istniejącą siecią energetyczną, co umożliwia szybką adaptację sieci do rosnącej ilości źródeł OZE.”

Michał Wypychewicz, Chief Executive Officer ZPUE S.A.

“ZPUE, jako przedsiębiorstwo z branży elektroenergetyki, ma na swoim koncie liczne zrealizowane projekty, w których kluczowym elementem były bateryjne magazyny energii. Począwszy od 2015 roku, firma nieustannie rozwija swoje technologie, adaptując je do najnowszych trendów i potrzeb rynku. W ramach tych działań, na pierwszy plan wysuwają się szczególnie ważne i oczekiwane funkcje magazynów energii, które znalazły zastosowanie w praktyce.

Magazynowanie nadwyżek energii pochodzącej z odnawialnych źródeł energii: Ta funkcja jest niezmiernie ważna, szczególnie w kontekście niestabilności produkcji energii ze źródeł odnawialnych. Nadwyżki energii, generowane podczas okresów intensywnej produkcji (np. przy sprzyjających warunkach pogodowych), mogą być efektywnie magazynowane i wykorzystane w późniejszym czasie, gdy produkcja spadnie. Dodatkowo magazynowanie energii pozwala na optymalne wykorzystanie instalacji, które były przewymiarowane.

Zwiększenie mocy na zakładzie: Coraz więcej firm dostrzega korzyści płynące z zastosowania magazynów energii w celu zwiększenia dostępnej mocy. W obliczu narastających problemów z możliwościami przyłączeniowymi, magazyny energii umożliwiają tzw. wyspowe rozwiązania, dzięki którym przedsiębiorstwa stają się mniej zależne od dystrybutorów energii elektrycznej. Dzięki temu mogą one w relatywnie krótkim czasie zwiększyć rzeczywistą moc zainstalowaną w przedsiębiorstwie.

Spekulacja ceną energii elektrycznej: Magazyn energii może pełnić funkcję narzędzia do spekulacji ceną energii elektrycznej. Przy umiejętnym zarządzaniu magazynem, energia może być gromadzona w okresach niskich cen, a następnie wykorzystywana lub sprzedawana, gdy ceny wzrastają.

Poprawa jakości energii: Na obszarach, gdzie jakość dostarczanej energii bywa niestabilna, zastosowanie magazynu energii pozwala na jej stabilizację. Dzięki temu użytkownik końcowy otrzymuje energię o odpowiedniej jakości niezależnie od chwilowych fluktuacji w sieci.

Ograniczenie mocy zamówionej i związanych z tym kosztów: Magazyny energii mogą pomóc w zredukowaniu kosztów związanych z przekroczeniem zamówionej mocy umownej. Energia magazynowana w okresach mniejszego zapotrzebowania może być wykorzystana w momentach szczytowego zapotrzebowania, co pozwala uniknąć kary.”

Bartłomiej Zysiński – Prezes Zarządu Solartech Sp. z o.o.

“Rozwój elastyczności polskiego systemu elektroenergetycznego jest obserwowany w szczególności przez rynek OZE. O ile Polska może pochwalić się już dziś znaczącymi mocami zainstalowanymi w źródłach OZE (ok. 23 GW), to ten potencjał generacyjny trudno zagospodarować w słoneczne i wietrzne dni przy niskim zapotrzebowaniu na energię. Energetyką rządzi fizyka, dlatego operatorzy sieciowi decydują się w ostateczności na redukcję mocy instalacji OZE. Nie wykorzystujemy w pełni polskiego dorobku OZE – najwyższy czas wrzucić drugi bieg. Elastyczność systemowa to kolejny etap polskiej transformacji energetycznej. Potrzebujemy przyspieszonych inwestycji w nowoczesne sieci, magazyny energii i wodór. Można dostrzec już pierwsze jaskółki zmian – nowe farmy fotowoltaiczne w Polsce budowane są w połączeniu z magazynami energii. To dobry znak.”