Politechnika Białostocka. Studenci z Cerber Motorsport budują nowy bolid hybrydowy CMS-09 klasy Formula Student

Nowy bolid CMS-09 studentów z zespołu Cerber Motorsport z Politechniki Białostockiej ma być zwinniejszy i bardziej aerodynamiczny niż wcześniejsze pojazdy. Nowoczesna konstrukcja o napędzie hybrydowym będzie startować w 2024 roku w czterech seriach zawodów: w Austrii, na Węgrzech, w Czechach i w Polsce.

Zespół Cerber Motorsport działający w ramach Studenckiego Koła Naukowego Auto-Moto-Club funkcjonuje na Wydziale Mechanicznym Politechniki Białostockiej. Studenci z Wydziału Mechanicznego oraz z Wydziałów Elektrycznego i Informatyki projektują i wykonują nowy bolid CMS-09, który będzie rywalizował z drużynami z całego świata.

– Żeby konstruować bolidy potrzebna jest pasja, potrzebna jest stale uzupełniana wiedza techniczna i kreatywność, ale jest też potrzebne wsparcie techniczne, merytoryczne i finansowe – przypomina dr hab. inż. Marta Kosior-Kazberuk, prof. PB, Rektor Politechniki Białostockiej.  – Bardzo dziękuję władzom województwa, władzom miasta i naszym partnerom przemysłowym za wsparcie techniczne, ale też i finansowe działalności naszego koła naukowego. Uważamy, że tak zindywidualizowane podejście do kształcenia, umożliwienie studentom swobodnego wyboru tematów do realizacji sprawdza się w przypadku przyszłych inżynierów. Dziękuję studentom za  tę pasję, za to zaangażowanie, które owocuje sukcesami na arenie międzynarodowej w zawodach Formuły Student i wierzę,  że ten nowy bolid również odniesie wielkie sukcesy i rozsławi naszą uczelnię.

To będzie pierwszy bolid hybrydowy w historii Politechniki Białostockiej. Dział elektroniki zespołu Cerber Motorsport zajmował się implementacją napędu hybrydowego.

– Dobraliśmy silniki oraz ich sterowniki – opowiada Bartosz Siłkowski, student Wydziału Mechanicznego Politechniki Białostockiej i lider zespołu Cerber Motorsport. – Zaprojektowaliśmy przekładnię planetarną, mieszczącą się w 10 calowej feldze, co było dla nas nie lada wyzwaniem. Zmieniliśmy system zmiany biegów – zrezygnowaliśmy z systemu pneumatycznego, zaprojektowaliśmy nowy, jeszcze szybszy elektroniczny system.

Ale to niejedyne zmiany, jakie będą odróżniały hybrydowy bolid CMS-09 od poprzedników.

– Nasze „chassis” jest po raz piąty konstrukcją hybrydową, którą tworzą monocoque i stalowa rama przestrzenna, w której znajduje się silnik – opowiada Siłkowski. – Skróciliśmy rozstaw osi bolidu, co przenieść się ma zwiększyć jego zwinność podczas pokonywania zakrętów. Nowa ergonomia zapewni kierowcy bezpieczeństwo i wygodę.

– Elementami naszego bolidu które najbardziej rzucają się w oczy jest rozbudowany pakiet aerodynamiczny – dodaje Kacper Stasiewicz, student Wydziału Elektrycznego Politechniki Białostockiej. – W tym sezonie dział ściśle związany z kompozytami postawił na rozwój w obszarach przedniego skrzydła oraz bocznej podłogi. Poprawialiśmy przepływ powietrza  docierającego do chłodnicy, co zaowocować ma jeszcze niższymi temperaturami podczas pracy silnika.

Bolid CMS-09 otrzyma zawieszenie z zoptymalizowaną geometrią pod dwie konfiguracje: z oraz bez napędu hybrydowego.

– Skupiliśmy się na poprawie transferu obciążeń między kołami oraz implementacji elektronicznie sterowanego rozkładu sił hamowania – wyjaśnia Bartosz Siłkowski. – Dział jednostki napędowej w tym sezonie skupił się na optymalizacji układu chłodzenia. W miejsce dwóch chłodnic znajdujących się po obu stronach monocoque zalazła się jedna większa chłodnica. Spowodowało to skrócenie przewodów oraz umożliwienie zamontowania układu wydechowego w sekcji bocznej. Zmiany pozytywnie wpłynęły na rozkład mas. Zmodyfikowaliśmy geometrię układu smarowania, mając na celu zwiększenie wydajności i redukcję masy.

Trzeba pamiętać, że każdy bolid, jaki konstruują studenci to nie tylko zbiór elementów: śrubek, włókna węglowego i stali, ale przede wszystkim ludzie którzy go budują. Zespół tworzy 30 osób, zgromadzonych w sześciu działach: Konstrukcji nośnej, Aerodynamiki, Zawieszenia, Jednostki napędowej, Elektroniki i Marketingu.

Zespół Cerber Motorsport zakończył właśnie sześciomiesięczną fazę projektową i przeszedł do wykonywania podzespołów bolidu która potrwa do czerwca. Następnie członków koła czekają niezliczone godziny testów na torach i hamowni, w poszukiwaniu idealnego „set-up’u” bolidu. Zespół w sezonie planuje wystartować w czterech seriach zawodów: w Austrii, na Węgrzech, w Czechach i w Polsce.  Na pierwsze zawody wyruszy 29 lipca.

Ich wysiłek wspierają samorządy – wojewódzki i Miasta Białegostoku oraz liczne firmy.

– Nie wyobrażałbym sobie, żeby województwo podlaskie nie uczestniczyło w takim projekcie – mówi dr Artur Kosicki, Marszałek Województwa Podlaskiego. – Bardzo serdecznie gratuluję studentom pomysłu i wykonania, bo pokazujecie że w Formule Student jesteście najlepsi z najlepszych jeśli chodzi o nasz kraj, ale też wskazujecie, że Politechnika Białostocka ma duży potencjał naukowy.  Godzicie pasję z nauką, co przekłada się też na promocję naszego regionu. Ten żubr z logo województwa będzie widoczny nie tylko w Polsce, ale też za granicą. Chcę bardzo serdecznie podziękować wszystkim partnerom prywatnym. Bez ich zaangażowania tego projektu by nie było. Państwo angażujecie swoje środki i swoje firmy w takie właśnie przedsięwzięcia i możemy wspólnie pokazywać potencjał Politechniki Białostockiej nie tylko w Polsce, ale też na całym świecie.

Wyjazdy studentów od kilku lat wspiera Miasto Białystok.

– My jako Miasto Białystok wspieramy ten projekt przede wszystkim dlatego, że on pokazuje iż mamy bardzo kreatywnych młodych ludzi w naszym mieście na naszych białostockich uczelniach i, że warto wiązać swoją przyszłość właśnie z Białymstokiem studiując tu, a później pracując – deklaruje Rafał Rudnicki, Zastępca Prezydenta Miasta Białegostoku. – Jesteśmy zaangażowani w ten projekt od wielu, wielu lat. Warto go wspierać właśnie po to, by promować w ten sposób Miasto Białystok jako doskonałe miejsce do życia, ale też doskonałe miejsce do studiowania.  Jako Miasto Białystok wspieramy szereg przedsięwzięć uczelni wyższych budujących wizerunek Białegostoku jako miasta, które jest dobrym miejscem do studiowania, dobrym miejscem dla tych wszystkich, którzy decydują się w pewnym wieku na to co robić po szkole ponadpodstawowej. Pokazujemy, że warto nie wyjeżdżać z Białegostoku tylko studiować tutaj, na naszych uczelniach, chociażby na Politechnice Białostockiej, bo stwarza ona doskonale możliwości rozwoju zawodowego, naukowego i rozwoju związanego z przyszłością. także dzięki współpracy z podmiotami komercyjnymi, które udało się przekonać do tego, że warto żeby były obecne przy tego typu przedsięwzięciu.

Studenci Politechniki Białostockiej nie tylko uczą się projektować i budować bolidy, ale też nawiązywać trwałe relacje z otoczeniem społeczno-gospodarczym. Spółka Metal-Fach Sp. z.o. to kluczowy sponsor zespołu. Firma od wielu lat zapewnia i przygotowuje materiał potrzebny do wykonania stanowisk spawalniczych elementów konstrukcji samonośnej, zawieszenia oraz aerodynamiki. Ponadto Metal-Fach pokrywa koszty sprowadzenia trudnodostępnego materiału do wykonania tylnej ramy, będącej częścią hybrydowej konstrukcji samonośnej.

– Jesteśmy związani z Politechniką Białostocką w różnego rodzaju projektach bardzo długo, a z Formułą Student na Politechnice Białostockiej jesteśmy związani od pierwszego bolidu – przypomina Janusz Kaźmierowski, Wiceprezes Zarządu Metal-Fach Sp. z o.o. – Staramy się wspierać i pomagać studentom, część z nich z tych zespołów konstruktorów również znalazła zatrudnienie w naszej firmie.  Wiemy, że uczestnictwo studentów w tego typu projektach to jest coś innego, to jest praca w zespole, praca grupowa, która rozwija wasze umiejętności. Takie materiały jak stal molibdenowo-chromowa, która jest bardzo trudno dostępna , to znalezisko studentów.

Konstrukcje budowy bolidów idą w parze z nowymi technologiami. Technology Applied Sp. z o.o. to firma, z którą zespół współpracuje dopiero od kilku lat. Jednakże otrzymywane wsparcie, od samego początku współpracy, stanowi jeden z głównych filarów każdego kolejnego bolidu. Firma dysponująca szeroką technologią druku 3D realizuje pomysły i projekty członków zespołu wykonując elementy w technologii SLS. Wydrukowanie komponenty są składowymi układu dolotowego, paliwowego, chłodzenia, smarowania oraz w najnowszym bolidzie stanowią część pakietu baterii.

– Po raz kolejny jesteśmy sponsorem tego wyjątkowego projektu jakim jest bolid – mówi Paulina Sumkowska z firmy  Technology Applied Sp. z o.o.. – Druk 3D stwarza ogromne możliwości i ma wiele zalet w porównaniu z innymi technologiami. To customizacja, nieograniczoność kształtów i geometrii, jakie można wydrukować. Cieszymy się, że możemy wspierać młodych ludzi – ich edukację i rozwój. Nasz sponsoring wynika z przekonania, iż nowoczesne innowacyjne technologie są kluczowym narzędziem do osiągania sukcesów.

W 2023 roku zespół Cerber Motorsport wygrał zawody Formuła Student Polska. Wcześniej zajął 1. miejsce w klasyfikacji generalnej Formula Student Romania! W 2022 roku bolid CMS-08 osiągnął historyczny wynik w rankingu końcowym plasując się na 4. pozycji w Formula Student Germany.

Jako pierwszy polski team Cerber Motorsport stanął na podium zawodów Formula SAE Italy już w 2016 roku.

W skład zespołu Cerber Motorsport, który działa w ramach Studenckiego Koła Naukowego Auto-Moto-Club na Wydziale Mechanicznym Politechniki Białostockiej wchodzą studenci z Wydziałów: Mechanicznego, Elektrycznego i z Wydziału Informatyki Politechniki Białostockiej.

Opiekunami drużyny są: dr inż. Jarosław Czaban i dr inż. Piotr Tarasiuk z Wydziału Mechanicznego Politechniki Białostockiej.

Wysiłek studentów wspierają samorządy – wojewódzki i Miasta Białegostoku oraz liczne firmy.

Jerzy Doroszkiewicz