Wydział Mechaniczny Politechniki Białostockiej z dofinansowaniem 11 mln 480 tys. zł na zwiększenie interdyscyplinarności badań naukowych

Pięć interdyscyplinarnych laboratoriów naukowych, mikrogranty da zespołów badawczych, zwiększenie liczby zgłoszeń patentowych i tworzenie międzynarodowych sieci badawczych planuje w ciągu czterech lat Wydział Mechaniczny Politechniki Białostockiej. W nowej edycji konkursu Regionalna inicjatywa doskonałości Minister Nauki Dariusz Wieczorek przyznał na ten cel Wydziałowi  na lata 2024-2027 dofinansowanie w wysokości 11 mln 480 tys. zł.

W ramach konkursu Regionalna Inicjatywa Doskonałości Wydział Mechaniczny Politechniki Białostockiej uzyskał dofinansowanie 11 480 000 zł przyznane na lata 2024-2027 na realizację projektu pt. Zwiększenie interdyscyplinarności badań naukowych w Politechnice Białostockiej  w obszarze nauk inżynieryjno-technicznych.

W ramach projektu zaplanowane są działania zmierzające do wytyczenia nowych kierunków badawczych realizowanych na Wydziale Mechanicznym w dyscyplinie inżynieria mechaniczna.

–  Chcemy kreować nowe pomysły – mówi prof. dr hab. inż. Michał Kuciej, Dziekan Wydziału Mechanicznego Politechniki Białostockiej. – Jestem zwolennikiem otwarcia się na inne dyscypliny. Uważam, że zamknięcie nas w tych dyscyplinach, poszatkowanie stanu istniejącego nauki, w pewnym sensie dosyć sztuczne, jest złe dla nauki. Dzięki temu projektowi im szerzej podejdziemy do tego, im więcej umysłów, różnych myśli pojawi się na stole, tym więcej będziemy mogli zrobić. Mam nadzieję, że wykreujemy nowe kierunki badań które pozwolą nam jeszcze bardziej zaistnieć w międzynarodowym świecie naukowym, że zostaniemy jeszcze bardziej zauważeni.

Nowym pomysłem, który zostanie zrealizowany w ramach projektu, jest otwarcie potencjału badawczego zawartego w inżynierii mechanicznej na naukowców pracujących w Politechnice Białostockiej, którzy reprezentują inne dyscypliny naukowe. Jednym z głównych elementów projektu będzie stworzenie pięciu interdyscyplinarnych laboratoriów naukowych. W tym celu, jeszcze na etapie przygotowania wniosku, zostały wytypowane grupy badawcze odnoszące duże sukcesy naukowe, a które już współpracowały z naukowcami z inżynierii mechanicznej. Liderom tych grup zaproponowano możliwość budowy laboratoriów na Wydziale Mechanicznym, które będą uwzględniały możliwości naukowej współpracy międzydyscyplinarnej. Na ten cel w  projekcie przeznaczono przeszło 5,5 mln zł.

– Jesteśmy zauważalni właśnie z tymi zespołami, z którymi będziemy współpracować, często publikujemy w bardzo dobrych renomowanych czasopismach naukowych, mamy bardzo dobre projekty, prowadzimy część prac naukowych na światowym poziomie, ale nie możemy się zatrzymywać i zamykać w tych swoich dyscyplinach – powinniśmy otworzyć się bardziej i kreować zupełnie nowe kierunki badawcze, kierunki naukowe – mówi prof. Michał Kuciej  – Możemy to zrobić tylko w jeden sposób, czyli połączyć swoje siły i spróbować wykreować zupełnie coś innego, bo każdy myśli inaczej.

Oprócz tego w projekcie zaplanowano udzielenie ośmiu mikrograntów naukowych dla zespołów badawczych, których zespół będzie składał się z naukowców z inżynierii mechanicznej i z przynajmniej jednej innej dyscypliny naukowej ewaluowanej w PB. Będą to projekty trwające maksymalnie 2 lata, a na ich realizację zostało zaplanowane 1,6 mln. zł. Warunkiem „rozliczenia” takiego projektu będzie między innymi złożenie wniosku o finansowanie badań ze źródeł zewnętrznych.

Przeszło 460 tys. zł zostało zaplanowane (pierwsze trzy lata projektu) na finansowanie udziału naukowców w renomowanych konferencjach naukowych, opłaty artykułów naukowych w trybie open access, zwiększenia liczby zgłoszeń patentowych krajowych i międzynarodowych. Warunkiem uzyskania finansowania jest również działalność interdyscyplinarna, tj. udział przynajmniej jednego naukowca z reprezentującego inżynierię mechaniczną oraz jednego lub więcej reprezentujących inną dyscyplinę naukową.

Kolejnym celem projektu będzie zwiększenie mobilności pracowników PB poprzez odbywanie staży naukowych w zagranicznych renomowanych uczelniach (TOP 200). Zaplanowano realizację w pierwszych 3 latach projektu 14 staży naukowych trwających minimum 3 miesiące. Na ten cel przeznaczono 330 tys. zł. Dodatkowo zaplanowano sfinansowanie (ok. 330 tys. zł.) pobytu (min. 6 mies.) na Wydziale Mechanicznym 8 młodych wybitnych naukowców z zagranicznych ośrodków naukowych w formie associated researcher.

Ostatni rok realizacji projektu, oprócz działań naukowych wymienionych powyżej, został zaplanowany na promocję wyników projektu i utrwalanie jego rezultatów. Na tę działalność w ostatnim roku zostanie przeznaczona kwota 2,8 mln zł. Główne działania, które będą realizowane, to zawiązywanie międzynarodowych sieci badawczych lub konsorcjów naukowych, rozszerzenie zespołów badawczych o zagranicznych naukowców, prezentacja wyników badań na forum zagranicznym (artykuły naukowe, referaty konferencyjne), rozszerzenie możliwości badawczych wybranych laboratoriów naukowych. Program Regionalnej inicjatywy doskonałości umożliwi organizację w Politechnice Białostockiej VI Polskiego Kongresu Mechaniki. Kongresy odbywają się co cztery lata, w 2027 roku po raz pierwszy Kongres odbędzie się w Białymstoku.

Działania zaplanowane w projekcie wpisują się w cel strategiczny Politechniki Białostockiej – Wiodący ośrodek naukowy. Celem szczegółowym projektu „Zwiększenie interdyscyplinarności badań naukowych w Politechnice Białostockiej  w obszarze nauk inżynieryjno-technicznych” jest aktywne kształtowanie polityki naukowej poprzez wzmacnianie innowacyjnych i interdyscyplinarnych kierunków badań oraz rozwój specjalizacji w wybranych obszarach, w których Uczelnia może być najlepsza w Polsce i świecie.

Zaplanowane jest stworzenie pięciu nowych laboratoriów badawczych:

• Interdyscyplinarne Laboratorium Analizy, Sterowania i Diagnostyki Układów Mechatronicznych – kierownik zespołu: dr hab. inż. Krzysztof Kamil. Żur, prof. PB, w którym naukowcy będą skupiać się m.in. na analizie i identyfikacji charakterystyk statycznych i dynamicznych układów mechatronicznych i ich komponentów mechanicznych, jak również projektowania i syntezy systemów mechatronicznych takich jak kompozytowe/inteligentne wirujące wały, panele, łopatki turbin oraz bezzałogowe statki/systemy powietrzne i ich elementy,
• Interdyscyplinarne Laboratorium Biomechatroniki i Mikromechaniki – kierownik zespołu: dr hab. inż. Piotr Mrozek, prof. PB, obejmujące swoją tematyką tworzenie innowacyjnych rozwiązań w dziedzinie mechatronicznych układów MEMS i Bio-MEMS, dotyczące miniaturowych układów przepływu masy i ciepła, zwłaszcza do zastosowań w układach lab-on-a-chip (LOC), mikrosystemach analizy całkowitej oraz systemach wymiany ciepła w układach mikroelektronicznych o dużym stopniu upakowania,
• Interdyscyplinarne Laboratorium Materiałów Szklistych – kierownik zespołu: prof. dr hab. inż. Marcin Kochanowicz, gdzie naukowcy zajmą się opracowaniem nowych materiałów szklistych oraz struktur włóknistych do zastosowań w inżynierii mechanicznej, biomedycznej oraz fotonicznej. Mutlidyscyplinarność badań będzie polegała na wytworzeniu opracowanych materiałów, ich charakteryzacji oraz aplikacji w przemyśle, medycynie i badaniach naukowych (lasery włóknowe, źródła szerokopasmowe, czujniki światłowodowe),
• Interdyscyplinarne Laboratorium Budownictwa Zrównoważonego – kierownik zespołu: dr hab. inż. Dorota Krawczyk, prof. PB, w którym zespół badawczy skupi się na nowych rozwiązaniach przegród budowlanych oraz elementów systemów grzewczo-chłodniczych, ze zwróceniem uwagi na możliwości akumulacji energii. Planowane jest opracowanie nowych rozwiązań materiałowych, konstrukcyjnych przegród budowlanych oraz elementów systemów grzewczo-chłodniczych, które przyczynią się do zmniejszenia zużycia energii pierwotnej w budownictwie, przy jednoczesnym zmniejszeniu ich śladu węglowego,
• Interdyscyplinarne Laboratorium Spektroskopii Cieczy i Ciała Stałego – kierownik zespołu: dr hab. inż. Monika Kalinowska, prof. PB, które umożliwić ma badania strukturalne nowych materiałów hybrydowych na bazie produktów naturalnych mających znaczenie w przemyśle rolno-spożywczym, ochronie środowiska i zdrowia konsumentów, w tym kontrolę przebiegu syntezy chemicznej materiałów i biomateriałów o szczególnym znaczeniu w przemyśle chemicznym, mechanicznym, rolno-spożywczym, farmaceutycznym i innych oraz analizę zmian strukturalnych materiałów i biomateriałów na skutek czynników fizycznych.

Więcej informacji o konkursie: https://www.gov.pl/web/edukacja-i-nauka/wyniki-i-konkursu-w-programie-regionalna-inicjatywa-doskonalosci2

To nie pierwszy sukces Wydziału Mechanicznego i Politechniki Białostockiej w konkursie Regionalna inicjatywa doskonałości. W 2019 roku uruchomiono pilotażową edycję programu, w której przyznano środki finansowe na lata 2019-2023. Wydział Mechaniczny otrzymał wtedy 12 000 000 zł na podwyższenie jakości i umiędzynarodowienie badań: https://wm.pb.edu.pl/2018/10/31/podwyzszenie-jakosci-i-umiedzynarodowienie-badan/

Inżynieria mechaniczna jest dyscypliną, która we wszystkich ocenach parametrycznych przeprowadzonych do tej pory w Politechnice Białostockiej uzyskiwała kategorię A, co świadczy o stabilności kadry akademickiej i wysokiej jakości prowadzonych przez nią badaniach naukowych.

Kategoria A oznacza także, że Politechnika Białostocka ma uprawnienia do nadawania stopni doktora oraz doktora habilitowanego w dyscyplinie inżynieria mechaniczna w dziedzinie nauk inżynieryjno-technicznych.